Madeira, de parel van de Atlantische Oceaan
“De parel van de Atlantische Oceaan” zo presenteren de bewoners van Madeira graag en vol trots hun eiland aan de wereld. In Nederland heeft Madeira bij veel Nederlanders nog een imago van oubolligheid in het kwadraat, waar oude mensen in de winter naar toe gaan vanwege het milde klimaat om vervolgens de dagen te vullen met schilderen, borduren en het bezoeken van botanische tuinen zoals beschreven in de boeken van Agatha Christie en andere schrijvers uit de veertiger en vijftiger jaren. De werkelijkheid anno 2016 is echter totaal anders, een levendige maar relaxte mediterrane sfeer kenmerkt het dagelijkse leven in de hoofdstad Funchal. De mondaine haven, de brede boulevard, de smalle straten en steegjes in het centrum die gevuld zijn met sfeervolle trendy winkels en hippe horeca, Funchal doet in niets onder voor de bekende oorden aan de Middellandse Zee.
Voor degenen die nog nooit op Madeira zijn geweest, Madeira is Portugees grondgebied met een autonoom bestuur en ligt ongeveer halverwege de Azoren en de Canarische Eilanden op 1,5 uur vliegen van Lissabon. Madeira heeft een oppervlak van 737 km² en telt rond de 250.000 inwoners. De Madeirenzer bevolking is zeer vriendelijk en spreekt, behalve een min of meer Portugees dialect, over het algemeen ook goed Engels. Op Madeira zelf zijn twee uitstekende uitdagende golfbanen te vinden, Palheiro Golf en Santo da Serra Clube de Golf. Op het zustereiland Port Santo ligt de derde golfbaan van de Madeira archipel, de door Seve Ballesteros ontworpen championship course Porto Santo Golfe.
Palheiro Golf is een 18 holes par 72 baan en meet vanaf de gele tees 5.448 meter en vanaf de rode tees 4.452 meter. Vanaf de Championship tees meet de baan een respectabele 6.086 meter. Heel verassend is de par van de eerste negen holes slechts 34 en die van de tweede negen holes 38 waardoor je toch op een totale par van 72 voor de baan komt, redelijk afwijkend en uniek. De baan is ontworden door Cabel Robinson (een voormalig assistent van Robert Trent Jones Sr.) en opende haar poorten in 1993. De baan is de hoogst gelegen golfbaan op Madeira in de heuvels boven Funchal en oorspronkelijk aangelegd in een naaldbomenbos, maar tijdens een grote bosbrand in 2012 zijn veel bomen verdwenen en heeft de baan een lichter en meer open karakter gekregen. Naar de mening van velen is de baan er eigenlijk alleen maar mooier op geworden. Zo zie je maar weer, ieder nadeel heeft zijn voordeel!
Op een enkele hole na wordt er omhoog of omlaag gespeeld, vlak staan zoals wij in Nederland gewend zijn komt op deze baan nauwelijks voor. Als je niet erg zeker bent van jezelf moet je vooral niet proberen de held uit te hangen maar behoudend positiespel spelen (verassend hoe goed je dan kunt scoren trouwens). Met behoudend spel zul je niet snel in de problemen komen, maar te aanvallend spel wordt bij een fout veelal genadeloos afgestraft omdat veel fairways op de rug van een heuvel liggen en aan één of beide zijden aflopen in een steile helling. Gelukkig voor de spelers zijn de “afgronden” afgebakend met rode paaltjes zodat je ter plekke met een strafslag gewoon een nieuwe bal kan droppen.
Overal op de baan heb je of uitzicht op de zee of op de bergen in het achterland. Beide uitzichten zijn zeer de moeite waard. Vanaf de tee van hole 5 (één van de hoogste punten van de baan) kijk je neer op de green van hole 4 met daarachter in de diepte een adembenemend mooi uitzicht op de kust en de baai en haven van Funchal! Als de laatste put op hole 18 is gevallen, is het met een koel glas in de hand verder genieten van het prachtige uitzicht op de kust en Funchal dat je vanaf het terras van het clubhuis hebt. Het is goed toeven op Palheiro, het clubhuis is gezellig en beschikt tevens over een goed gesorteerde shop.
Logeer je in het traditionele luxe vijf sterren hotel Casa Velha do Palheiro, dan heb je het voorrecht om op hole 10 te mogen starten dat direct aan het hotel ligt. Casa Velha do Palheiro is aangesloten bij Relais & Chateaux wat een waarborg is voor kwaliteit en genieten op het hoogste niveau.
Santo da Serra Clube de Golf (sinds 1993 “The home of the Madeira Islands Open”) ligt op 5 minuten van het vliegveld en 18 kilometer van Funchal. Slechts drie keer (van 2009 tot en met 2011) werd het Madeira Open niet hier maar op Porto Santo Golfe gespeeld. In 1931 als 9 holes par 3 baan begonnen is Santo da Serra inmiddels uitgegroeid tot een golffcomplex met drie lussen van 9 holes, en uitgebreide oefenfaciliteiten. Het Madeira Open wordt sinds 1993 gespeeld op de combinatie Machico/Dessertas dat door Robert Trent Jones Jr. is ontworpen en in 1991 werd opgeleverd. Aan de lengte van de baan kun je zien dat we hier te maken hebben met een moderne baan. Vanaf de Championship tees meet deze combinatie 6.241 meter, van de gele tees 5.753 meter, en van de rode tees 5.147 meter bij een par van 72. Hier is het verschil tussen de Championship tees en de gele tees een behoorlijke par 5 (488 meter!). Hoewel Santo da Serras minder hoog gelegen is dan Palheiro geniet je ook hier van fantastische uitzichten. Het hoogteverschil tussen de laagst en de hoogst gelegen hole is 300 meter, best wel redelijk veel dus, en dat merk je terdege als je weer terug omhoog naar het clubhuis speelt.
Holes 2 en 4 van de Machico Course zijn de holes die door de tourspelers als de meest aansprekende holes worden aangemerkt. Hole 2 is een par 4 van 403 meter (voor de Pro’s) met een uitdagend teeshot over een diep ravijn om de fairway te bereiken. Hole 4 is een par 3 van 185 meter van tee tot green met daartussen alleen maar ravijn. Nou lijkt 185 meter voor een Pro niet zo overdreven, maar op deze hole heeft de altijd aanwezige wind wel vrij spel en wordt de green toch wel erg klein! Zoals te verwachten is, zijn de fairways en de greens van een zeer hoge kwaliteit. De greens zijn lastig te lezen (ook voor de professionals) en bij een put richting de oceaan vreselijk snel, zelfs uphill! De tweede negen (Dessertas Course) lijken wat ingetogener van karakter dan de eerste negen (Machico Course), maar vergis je niet! Ook hier heb je goed course management en goede slagen nodig om veilig rond te komen.
Het luxe clubhuis beschikt naast een shop ook over een fitness en vanaf het terras heb je een prachtig uitzicht over de baan! Voor wie graag dicht bij de baan logeert is net buiten de ingang van de baan het comfortabele en charmante Serra Golf Hotel dat in een klassieke Quinta is gehuisvest. Luxe kamers en goede gastronomie maken het een feestje om hier te verblijven.
De derde golfbaan van de Madeira archipel, Porto Santo Golfe, ligt op Porto Santo dat met het vliegtuig in tien minuten te bereiken is en met de veerboot in 2½ uur. Vanwege de afgelegen ligging is een dag met 30 spelers al een topdag voor ze, vaak stopt het al bij 10 tot 20 golfers, ideaal dus voor een rustig rondje op een super baan! Uiteraard willen ze wel graag meer gasten aantrekken, en daar is de greenfee dan ook op afgestemd. De normale greenfee voor deze bovengemiddelde golfbaan bedraagt slechts €75,00, maar om het extra aantrekkelijk te maken kan je voor net onder de €100,00 bij het kantoor van de veerboot in Funchal een arrangement kopen voor de overtocht met de veerboot heen en weer, vervoer naar de golfbaan en weer terug naar de veerboot en de greenfee, een super mooie aanbieding die je niet mag laten lopen.
De baan is ontworpen door “Seve” Ballesteros, heeft een par 72 en meet vanaf de gele tees 5.984 meter, vanaf de rode tees 5.357 meter en vanaf de champions tees een avontuurlijke 6.434 meter. Seve had wat met het getal zes en daarom zijn er op deze baan 6 par 3 holes, 6 par 4 holes en 6 par 5 holes. Op deze baan vind je geen holes waarvan je denkt “hier klopt iets niet”, het zijn allemaal eerlijke en goede holes. Voor het spektakel gaan we naar holes 13, 14, en 15 (Seve’s Corner) die langs de kliffen lopen en waar we fantastisch uitzicht hebben op het kolkend water van de Atlantische Oceaan 80 meter lager!
Hole 14 (“Seve’s trick”) is zonder twijfel één van de holes die bij iedereen grote indruk zal achterlaten. Het is een par 4 dogleg naar rechts om een klif heen. Afsnijden over de klif naar de lager gelegen green is voor de longhitters mogelijk, daar is een balvlucht van 291 meter voor nodig! Longhitters kunnen op diverse holes sowieso een slag winnen zonder overdreven risico’s te hoeven nemen. In 2009, 2010 en 2011 is hier het Madeira Open gespeeld, en dat zal in de toekomst zeker nog wel vaker gebeuren. Het restaurant op de veerboot is trouwens bovengemiddeld goed, en tijdens de terugtocht in de avond aan boord dineren is een plezierige manier om de overtocht te maken!
ehalve golf heeft Madeira uiteraard veel meer te bieden, per slot van rekening zijn de meeste bezoekers van Madeira geen golfers! Zo zijn daar bijvoorbeeld de diverse botanische tuinen waarvan de bekendste wel de Monte Tropical Garden is. Deze kan je bereiken met de kabelbaan die vanaf de boulevard in Funchal vertrekt!
Naar beneden kan dan wederom de kabelbaan worden genomen, of je laat je in een “toboggan” over de openbare weg naar beneden glijden, een fenomeen dat stamt uit 1850 toen de rijke bewoners van Monte zich in de sleetjes naar Funchal lieten vervoeren. Nu nog slechts een toeristische attractie, maar zeker de moeite waard! Gelukkig houden de automobilisten die af en toe uit de zijstraten schieten rekening met de sleetjes.
Ook de overdekte markt met in de ochtend de vismarkt waar de verse vangst van de dag wordt verhandeld mag niet worden overgeslagen. Voetbal liefhebbers kunnen hun hart ophalen in het Cristiano Ronaldo Museum. Verder beschikt Funchal over een redelijk mondaine jachthaven à la Franse Rivièra waar schepen en jachten van over de hele wereld aanleggen. In de “Old Town” kan genoten worden van heerlijke winkelstraatjes en tal van sfeerfvolle restaurantjes en barretjes waar de lokale specialiteit Poncha (gemaakt van de lokale witte rietsuiker rum met honing en vruchtensmaak) wordt geschonken. Maar pas op, het drinkt weg als limonade maar is uitermate koppig!
En ik zou het bijna vergeten, een rondleiding bij de Blandy’s Wine Lodge van de oudste en bekendste wijnfamilie van het eiland mag zeker ook niet op het lijstje ontbreken. Hier wordt een ruime selectie van de diverse Madeira wijnen aangeboden en kan je er na de rondleiding een aantal proeven en uiteraard ook aanschaffen om mee naar huis te nemen.
Om af te sluiten nog even twee sterke selling points voor golf op Madeira, ten eerste het milde klimaat (het hele jaar door gemiddeld 20 tot 27 graden) en ten tweede de rust op de golfbanen. Hier geen nerveuze baanmarshalls die de spelers opjagen omdat de baan van zonsopgang tot zonsondergang vol zit. Nee, hier kan je na negen holes zelfs rustig even een koffiepauze nemen bij het halfway house om daarna op je gemak de ronde te vervolgen.

Wie “licht” wil reizen zonder het gesleep van de eigen golfset, kan vooraf een golfset bespreken bij ClubsToHire en die bij aankomst op het vliegveld van Funchal ophalen. Of bestel ze via Island Golf & Leisure Ltd en ze worden bij uw hotel afgeleverd. Het gaat altijd om sets van een A-merk van maximaal twee jaar oud en de huur voor een week varieert van €50,00 tot €75,00, veelal dus een stuk voordeliger dan de extra transport kosten van je eigen set. Golf & Leisure Ltd kan trouwens ook uw hele verblijf op maat voor u verzorgen. U hoeft dan alleen zelf uw vliegticket te regelen en zij verzorgen de rest van uw verblijf op Madeira volledig op maat naar uw wensen.